Podsumowanie konferencji „Zdrowie mózgu – nowy priorytet publiczny i cywilizacyjny”

W dniu 16 grudnia 2025 r. odbyła się konferencja „Zdrowie mózgu – nowy priorytet publiczny i cywilizacyjny”, zorganizowana przez Koalicję na Rzecz Zdrowia Mózgu, utworzoną wiosną tego roku przez Polskie Towarzystwo Neurologiczne, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego oraz kilka organizacji pacjentów.

W wydarzeniu, obok wybitnych specjalistów z obszaru neurologii i psychiatrii oraz przedstawicieli organizacji pacjentów, wzięły udział: Pani Minister Zdrowia Jolanta Sobierańska-Grenda, podkreślając rangę i znaczenie tej inicjatywy na poziomie krajowym, a także Pani Minister Paulina Piechna-Więckiewicz, pełniąca funkcję Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej.

Pani Minister Zdrowia zaznaczyła, że rząd wprowadził program „Zdrowie serca, zdrowy mózg” jako priorytet we wrześniu br. Podkreśliła również potrzebę koordynacji działań między różnymi resortami, ponieważ problem ten wykracza daleko poza samą medycynę. Zwróciła uwagę, że Polacy powinni poznać sposoby dbania o mózg oraz zrozumieć, jakie działania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie. Dodała, że młodsze pokolenia coraz częściej interesują się tą tematyką, co daje nadzieję na lepsze zdrowie w przyszłości. Wyraziła gotowość do współpracy z naukowcami i organizacjami w zakresie promocji zdrowego stylu życia oraz dbałości o zdrowie mózgu na różnych etapach życia – od dzieciństwa po wiek senioralny.

Wiceminister Paulina Piechna-Więckiewicz zwróciła uwagę na znaczenie edukacji zdrowotnej, szczególnie w kontekście najmłodszych dzieci, które łatwiej przyswajają zdrowe nawyki. Wskazała na konieczność dostosowania podstawy programowej, aby skuteczniej wprowadzać zdrowe nawyki do życia uczniów – nie tylko w ramach konkretnych przedmiotów, ale również poprzez budowanie właściwej atmosfery w szkołach. Podkreśliła także rolę zdrowego stylu życia, w tym znaczenie snu oraz trudności w wypracowaniu dobrych nawyków nawet u osób świadomych zagrożeń, m.in. u pacjentów z padaczką, z którymi – jak zaznaczyła – sama się identyfikuje.

Prof. Alina Kułakowska, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, omówiła wyzwania związane z narastającymi problemami zdrowia psychicznego i neurologicznego w Polsce, wskazując na rosnącą liczbę pacjentów, szczególnie wśród dzieci i seniorów. Podkreśliła, że rozwój medycyny oraz lepsza diagnostyka umożliwiają wcześniejsze wykrywanie i leczenie chorób, co przekłada się na wzrost liczby osób wymagających opieki neurologicznej i psychiatrycznej. Jednocześnie – wraz z rosnącymi potrzebami – pogłębiają się niedobory personelu medycznego w tych specjalizacjach, co dodatkowo komplikuje sytuację. Prof. Kułakowska zwróciła także uwagę na pilną potrzebę profilaktyki i edukacji w zakresie tzw. „higieny mózgu”.

Dr Małgorzata Gałązka-Sobotka zaprezentowała opracowane przez zespół Koalicji na Rzecz Zdrowia Mózgu „7 filarów Narodowej Strategii Zdrowia Mózgu – kierunki strategiczne 2030”, które mają na celu poprawę zdrowia mózgu w społeczeństwie:

1. Zdrowie mózgu jako priorytet polityki państwa

2. Inwestycje w kapitał mózgu i edukację

3. Rozwój nowoczesnej diagnostyki i leczenia

4. Wzmocnienie badań naukowych

5. Rozwój kompetencji kadry medycznej

6. Wsparcie dla opiekunów i rodzin

7. Monitoring i cyfrowa transformacja opieki

Prof. Bartosz Karaszewski, konsultant krajowy w dziedzinie neurologii, omówił priorytety, które – z uwagi na dane epidemiologiczne – powinny zostać zaadresowane w pierwszej kolejności w ramach budowania sieci neurologicznej, w szczególności choroby naczyniowe oraz neurozwyrodnieniowe. Przedstawił również zarys projektu oraz status prac nad systemem zintegrowanej opieki nad pacjentami po udarze. Podkreślił wagę interdyscyplinarnego podejścia w kształtowaniu systemu zapobiegania chorobom mózgu.

Prof. Halina Sienkiewicz-Jarosz, prezes elekt PTN oraz Przewodnicząca Rady ds. Neurologii, nawiązała do postępu technologicznego, który zapewnia dostęp do coraz większych baz danych. Pozwala to lepiej analizować sytuację oraz planować odpowiednie interwencje, co jest kluczowe dla optymalnego gospodarowania ograniczonymi zasobami.

Podczas konferencji głos zabrali także przedstawiciele środowiska psychiatrów: prof. Agata Szulc – prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz dr Aleksandra Lewandowska – konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. Wśród uczestników znaleźli się również neurolodzy: prof. Maria Mazurkiewicz-Bełdzińska, prof. Jarosław Sławek i prof. Konrad Rejdak; przedstawiciel ZUS dr Piotr Winciunas; ekspert Pracodawców RP Paweł Łangowski; a także reprezentantki środowiska pacjentów: Urszula Szybowicz z Fundacji Nie Widać Po Mnie – przewodnicząca Federacji dla Zdrowia Mózgu – oraz Izabela Dessoulavy-Gładysz, prezes Mental Power – Fundacji dla Zdrowia Mózgu.

Członkowie Koalicji na Rzecz Zdrowia Mózgu podkreślili, że konferencja stanowiła istotny krok w kierunku nadania priorytetu zagadnieniom związanym ze zdrowiem mózgu – zarówno w obszarze edukacji społecznej, jak i zapewnienia odpowiednich środków na badania naukowe, rozwój kadr medycznych i pomocniczych, profilaktykę chorób mózgu, diagnostykę, leczenie oraz wsparcie pozafarmakologiczne.